تاریخ ارسال : ۹۸/۰۸/۱۶
فول سدل یکی دیگر از اتصالات انشعابی در مجموعه عملیات هات تپ و انشعاب گیری گرم است که تحت عنوان اتصال اسپلیت تی با پد تقویتی نیز شناخته می شود. در این اتصال میزان مقاومت را تا حد زیادی بالا می برند تا مجموعه ی انشعاب و خود اتصال را در برابر برخی فشارها و خطرات محیط اطراف خط لوله و یا محیط داخلی آن مصون بدارند.
فول سدل
اتصالات در عملیات انشعاب گیری هات تپ جزء جدایی
ناپذیر عملیات را تشکیل می دهند. این اتصالات در انواع متفاوت و با کاربردهای
متفاوت در هر عملیات به کار می روند. اتصالات در عملیات انشعاب گیری هات تپ بر روی
خط لوله نصب می شوند تا بتوان با استفاده از آن ها برشی روی خط لوله ایجاد و پس از
آن دیگر ادوات انشعاب گیری را بر روی خط لوله نصب کرد.
اتصالات در عملیات هات تپ در دو مرحله ساخته می شوند. در مرحله اول و با استفاده از داده هایی مثل سایز لوله ، جنس خط لوله و خصوصیات مایعات یا گازهای جاری درون لوله ، جنس و سایز اتصالی را که می خواهند بسازند مشخص می کنند. اگر اتصالی را که برای ساخت آماده می کنند ، قرار باشد با جوشکاری روی خط لوله نصب شود به آن ها اتصالات جوشی گفته می شود. اما اگر قرار است اتصال را با استفاده از پیچ و مهره روی خط لوله ببندند به آن اتصال مکانیکی می گویند. اتصالات جوشی در انشعاب گیری به روش هات تپ عبارت اند از : اسپلیت تی ، فول سدل ، سدل نیپل و ولدولت.
البته اتصال اسپلیت تی می تواند هم به صورت جوشی
و هم به صورت مکانیکی روی خط لوله نصب شود.
در این مطلب قصد بر آن است تا در رابطه با اتصال
فول سدل در انشعاب گیری به روش هات تپ اطلاعاتی را نشر دهیم و چون نام دیگر اتصال
فول سدل ، اتصال اسپلیت تی با پد تقویتی است ، ابتدا باید در رابطه اتصال اسپلیت
تی شرح مختصری را در دسترس قرار دهیم.
اتصال اسپلیت تی
اتصال اسپلیت تی اتصالی است که در عملیات هات تپ و برای انشعاب گیری از خطوط لوله ی تحت فشار مورد استفاده قرار می گیرد. این اتصال متشکل از دو پد است که در واقع از برش عرضی یک قطعه لوله ی هم سایز با خط لوله ی مورد نظر ساخته شده است. این دو قطعه را پدهای بالایی و پایینی اسپلیت تی می نامند. روی یکی از پدهای اسپلیت تی برشی دایره ای به منظور نشستن و جوشکاری قطعه ی بعدی اتصال اسپلیت تی یعنی نیپل به وجود خواهد آمد. نیپل استوانه ای شکل است و محل خروج انشعاب مورد نظر است. روی نیپل نیز قطعه ی بعدی یعنی فلنج بسته می شوند. فلنج ها را در صنایع مختلف به خصوص در صنعت خط لوله و پایپینگ مورد استفاده قرار می دهند. موارد استفاده فلنج ها در بستن اتصالات و تجهیزات مختلف به هم است. فلنج می تواند به عنوان حلقه ی واسطه بین اتصالات مختلف قرار گیرد و آن ها را بدون وجود نشتی به هم وصل کند. در اتصال اسپلیت تی نیز فلنج در انتهای اتصال دقیقا روی نیپل بسته خواهد شد تا بتواند با فلنج شیر یا ولو اتصال لازم را برقرار سازد.
فول سدل
اما نقطه ی تفاوت اتصال اسپلیت تی با فول سدل در
چیست ؟ اتصال فول سدل به لحاظ قدرت مقاومت و استحکام یک پله از اتصال اسپلیت تی
جلوتر است و دلیل آن نیز پد یا سدل تقویتی است که اضافه بر توضیحات فوق روی اتصال
اسپلیت تی جوش داده می شود. اما این پد در کدام مرحله و در کدام قسمت روی اتصال
اسپلیت تی جوش داده می شود؟
اولا برای ساخت اتصال فول سدل تمامی مراحل به صورتی که در بالا توضیح داده شد با اندکی تفاوت انجام خواهد شد. در مرحله ی اول و در هنگام ساخت اتصال در کارگاه پدهای بالایی و پایینی را با توجه به اطلاعات اولیه ی در دست می سازند. سپس نیپل را روی یکی از پدها (پد بالایی) جوش و تست جوش را انجام می دهند. سپس باید قطعه ای را به شکل زین (saddle) بسازند. این قطعه ی زینی شکل همان پد تقویتی فول سدل و نقطه ی تمایز اتصال اسپلیت تی با فول سدل است. برای این کار قطعه ی دایره ای شکل را می بُرند. در مرکز این قطعه نیز حفره ای همسان با قطر نیپل می برند. سپس اطراف و مرکز آن را با پَخ زنی می کنند.
پخ زنی به این معنی است که تیزی و شکستگی و یا
مسطح بودن و صافی یک قطعه را به شکل منحنی هایی یکنواخت با انحنای مشخص در بیاورند.
پخ زنی سدل از اطراف باید به گونه ای باشد که
این قطعه به درستی روی پد نشست کند و هم چنین لبه های داخلی آن باید در قسمت
انتهایی نیپل ، درست همان جایی که نیپل به پد جوش داده شده است بنشیند.
فلنج نیز با توجه به سایز نیپل و میزان مقاومت
در نظر گرفته شده ، انتخاب می شود ولی در محل کارگاه روی نیپل وصل نمی شود.
پس از ساخت سدل تمامی قطعات و سازه های مورد
نیاز را به منطقه ی عملیاتی منتقل می کنند. در این مرحله پدهای بالایی و پایینی
روی لوله سوار شده و به هم جوش داده می شوند. سپس سدل را از گردن نیپل رد می کنند
و پس از آن فلنج را روی نیپل قرار می دهند. سدل در قسمتی که نیپل به پد جوش داده
شده قرار می گیرد و در آن قسمت به عنوان پد تقویتی اتصال جوش داده می شود.
دلایل استفاده از اتصال فول سدل
اتصال فول سدل را به دلیل مقاومت بالا در عملیات
هات تپ مورد استفاده قرار می دهند. اما برخی عوامل خارجی و داخلی در خط لوله موجب
می شود تا تمایل برای استفاده از اتصال فول سدل به وجود بیاید. برخی از این عوامل
عبارت اند از:
- سایز بالای خط لوله و هم چنین سایز بالای انشعاب
- فشار روی خط لوله پس از اتمام عملیات. ( خاک
ریزی مجدد روی لوله هایی که برای دسترسی به آن ها عملیات حفاری انجام شده است و یا
ممکن است وزن بالای خود اتصال پس از مدتی موجب تغییر شکل در خط لوله شود ).
- فشار بالای سیال درون خط لوله
- حوادث غیر مترقبه مثل زلزله که ممکن است تهدیدی
مخرب برای خط لوله محسوب شود و با توجه به زلزله خیز بودن منطقه مشخص می شود.
در واقع با توجه به موارد ذکر شده و برای
جلوگیری از بروز هرگونه مشکل فنی و ایمنی در خطوط لوله پس از انجام عملیات ، از
اتصال فول سدل با استحکام بالا استفاده می کنند.