تاریخ ارسال : ۹۶/۰۱/۲۲
مجریان هات تپ اگر دارای تبحر و سابقه کافی در زمینه انشعاب گیری از خطوط لوله به روش گرم باشند خود بر این امر واقف خواهند بود که این عملیات تحت هر شرایطی امکان پذیر نیست و بسته به ویژگی های فنی و شرایط کار و موقعیت محل انجام عملیات، ممکن است طرح هات تپ امکان پذیر یا نا ممکن باشد. برآورد این مهم نتیجه گیری در خصوص آن منوط به مطالعات کارشناسی های فنی مهندسی است. در واقع روال کار بر این مبتنی است که در آغاز متصدیان عملیات هات تپ در سطح مهندسی و نظارتی به محل انجام عملیات رفته و در خصوص شرایط انجام کار تحقیقات و مطالعات لازم را به صورت حضوری انجام می دهند. سپس اطلاعات دریافته از محل انجام کار را به عنوان داده های مهندسی در کنار اطلاعات فنی خط لوله، که از برنامه ریزان و مهندسان واحد درخواست کننده هات تپ جمع آوری شده است، قرار می دهند. مجموعه این داده ها به عنوان مواد خام تجزیه وتحلیل امکان یا عدم امکان انجام عملیات مورد وتجه قرار می گیرند. متصدی اجرایی عملیات انشعاب گرم هات تپ تیم ها و کار گروه های طراحی و برنامه ریزی در زمینه های مختلف مربوط به عملیات مذکور را تشکیل می دهد و هر کدام امکان انجام هر فرایند را مورد بررسی قرار می دهند.بدون شک اگر خروجی مطالعات هر کدام از تیم های مذکور مبتنی بر امکان ناپذیر بودن انجام فرایند مربوطه باشد، کلیت عملیات هات تپ با چالش مواجه خواهد شد.
هات تپ
برای مثال تصور کنید شرایط فنی برای انجام عملیات هات تپ آماده است، به این معنا که تیم تدوین دستورالعمل هات تپ به این جمع بندی برسد که هم دستگاه هات تپ و هم شرایط خط نظیر فشار و دمای سیال و مواردی از این قبیل برای انشعاب گیری گرم هات تپ مهیا و امکان پذیر هستند، اما از سوی دیگر این جمع بندی حاصل شده باشد که نصب اتصال روی لوله ای که قرار است عملیات روی آن انجام گیرد امکان پذیر نیست. ممکن است جنس لوله به نحوی باشد که امکان نصب اتصالاتی نظیر اسپلیت تی از هر جنسی هم که باشد روی آن فراهم نباشد. به این معنا که نه از طریق جوشکاری و نه از طریق اتصال مکانیکی امکان نصب اتصال روی لوله موجود نیست. در چنین شرایطی طبیعتاً هات تپ گیری منتفی خواهد شد و مشتری مذکور می بایست یا روشی جایگزین هات تپ برای انشعاب گیری پیدا کند و یا اگر به خروجی مطالعات پیماکنار اطمینان ندارد به سراغ سایر واحدهای صنعتیای برود که عملیات هات تپ جزو خدمات شان محسوب می شود.
ممکن است شرایط انجام کار و ساخت و نصب اتصال قابل توجیه و امکان پذیر باشد اما جنس لوله یا مخزنی که عملیات روی آن انجام خواهد شد به گونه ای باشد که در درگیری با کاتر امکان برش آن وجود نداشته باشد. برای مثال لوله ممکن است دفرمه شود یا ممکن است به دلیل این که الماسه مناسب برای برش آن موجود نیست، امکان برش لوله از طریق دستگاه هات تپ وجود نداشته باشد. در شرایطی از این قبیل باید توجه داشت که تیم اجرایی عملیات باید در درجه اول راه حلی برای رفع مشکل بیایبد و در صورتی که این امر مقدور نبود، تنها راهکار ممکن اعلام توجیه ناپذیری عملیات خواهد بود. این یک اصل اخلاقی برای واحد صنعتی متعهد و مسئول به کار خود است که در صورت توجیه ناپذیر بودن عملیات با صراحت پاسخ «نه» بدهد. این پاسخ بسیار راهگشاتر از مشکلاتی خواهد بود که در حین کار با آن مواجه خواهیم شد و به این ترتیب اعتماد کارفرما نیز نسبت به حسن نیت واحد مجری عملیات جلب خواهد شد. پذیرش عملیات به هر قیمتی ولو انجام کارهای نا معقول و غیر منطقی به لحاظ تعهد کاری و سازمانی عملی قابل پذیرش نخواهد بود.
از سوی دیگر ممکن است تمامی شرایط فنی آماده برای انجام عملیات باشد، اما تیم ایمنی به هر دلیلی به این جمع بندی برسد که انجام عملیات به صلاح نیست. برای مثال ممکن است ضریب ریسک انتشار سیال به قدری بالا باشد که خطرات جانی و مالی مشهودی داشته باشد. در چنین شرایطی اتخاذ راهکارهایی جهت دفع خطرات ممکن است بسیار مشکل و دشوار باشد و کارفرما از این حیث باید کاملاً توجیه شده باشد که انجام عملیات چه تبعاتی می تواند به همراه داشته باشد. ممکن است محل انجام عملیات خطرناک باشد به طوری که امکان نداشته باشد ایستگاهی برای انجام فرایندهای هات تپ در آن جا تعبیه کرد. برای مثال فرض کنید عملیات قرار است در محلی در مجاورت کوره های ذوب انجام شود. در این شرایط تیم ایمنی با لحاظ کردن این آیتم که به هر دلیلی اپراتورها ممکن است دچار لغزش و سقوط یا افتادن از محل انجام عملیات شوند، می بایست نسبت به امکان انجام کار حساسیت ویژه را به خرج دهد. یا ممکن است حرارت ناشی از کوره به قدری بالا باشد که امکان کار برای میان مدت جهت انجام عملیات هات تپ مقدور نباشد و آسیب های ایمنی متوجه نیروی کار کند. در این شرایط نیز عملیات قابل توجیه نخواهد بود.
انشعاب گرم
توجه به فاکتورهای ایمنی از اهم موارد در عملیات محسوب می شود چرا که نه تنها درگیری مستقیم برای نیروی انسانی فعال در محیط عملیات ایجاد می کند، بلکه علاوه بر این می تواند منشأ خطرات و آسیب های فنی به کل مجموعه باشد. محیطی را در نظر بگیرید که مملو از گازهای قابل اشتعال متصاعد در مکانی است که عملیات انشعاب گرم یا هات تپ می بایست در آن انجام شود. در چنین شرایطی هات تپ گیری قابل توجیه نخواهد بود چرا که فرایندهای مربوط به عملیات نظیر جوشکاری اتصال روی لوله احتراق ایجاد خاوهند کرد و به این صورت ممکن است در نتیجه تماس با گازهای مذکور انفجار رخ دهد. در این صورت نه تنها نیروی کار، بلکه تأسیسات و تجهیزات مجتمع نیز دچار آسیب های جدی و خسارت های بالا خواهند شد. چه بسا اگر دامنه انفجار بالا باشد بخش یا کل مجتمع دچار آسیب شود و به این ترتیب هزینه سرسام آروی متوجه واحد مورد ذکر شود.
موارد بالا نکاتی است که در فرایند انشعاب گرم باید به تمامی شان با دقت و حساسیت بالا توجه داشت. نباید با توجیهاتی نظیر تجربه بالا در انجام کار و این که شرایط مذکور را قبال تجربه کرده ایم نسبت به این گونه حساسیت ها اهمال به خرج داد، بلکه به تمامی این موارد باید توجه ویژه داشت. هات تپ خطوط لوله و مخازن فرایندی است شامل چندین زیر فرایند و مرحله که هر کدام با وجود استقلال نسبی در برنامه ریزی، طراحی و اجرا، وابسته به مراحل پیشین و پسین خود می باشند. این اجزا را باید به عنوان قطعاتی از یک کل دانست که بروز آسیب در هر کدام از این اجزاء کل فرایند را به مخاطره خواهند انداخت. نگاه سیستمی اقتضا می کند هر کدام از اجزاء و زیر بخش ها را در بستر یک هدف کلی که انجام صحیح و با کیفیت عملیات انشعاب گیری است نظاره کنیم و به این صورت نسبت به صحت فرایند مربوطه بیشترین دقت را مبذول کنیم. مجری و برنامه ریز هر فرایند باید نسبت به ورودی ها و خروجی های فرایندهای خود بسیار با دقت عمل کند. پذیر ورودی های دارای ایراد و چالش قابل توجیه نیست. مدیر هر فرایند باید همچون یک بازرس کنترل کیفی ورودی های فرایند مربوط به خود را چک و نسبت به صحت شان اطمینان کامل حاصل کند. برای مثال نصاب ولو تنها زمانی مجاز است ولو را روی اتصال نصب کند که نسبت به اتصال ساخته شده و نصب شده اطمینان کامل حاصل کند. وی باید مطمئن باشد اتصال نصب شده با دقت طراحی و ساخته شده و در محل نصب شده حداکثر قابلیت برای تحمل فشار عملیات و وفشار و دمای سیال لوله را دارا خواهد بود. در غیر این صورت عواقب کار متوجه وی نیز خواهد بود. عملیات هات تپ یک کار تیمی است که در آن تمامی واحدهای پیش برنده ی فرایندها مسئول و در حکم اجزای یک تیم هستند. بنابراین اهمال یک عضو از تیم کل گروه را به مخاطره خواهد انداخت.
هات تپ و اتصالات