تاریخ ارسال : ۹۶/۰۱/۰۲
هات تپ گیری که انشعاب گیری گرم از خطوط لوله و مخازن خوانده می شود از جمله پروژه های خدماتی در واحدهای صنعتی خوانده می شود که خطوط لوله انتقال سوخت یا مخازن و تانکرهای انباشت کننده منابع بخشی مهم از فرایندهای جاری آن واحد را پوشش می دهند. از این رو اغلب واحدهایی با این فرایند سر و کار خواهند داشت که وظیفه انتقال جریان سیال از نقاط مختلف به یکدیگر را بر عهده دارند. امتداد این جریان انتقال سیال می تواند دارای مختصات های کوچک باشد، نظیر خطوط لوله ای که درون مجتمع های صنعتی وجود دارند. واحدهای پتروشیمی و پالایشگاهی نظیر پالایشگاه های نفت و گاز از این دسته می باشند. در صورت مراجعه به این چنین واحدهای صنعتی شما با حجم گسترده ای از خطوط لوله و مخازن مواجه خواهید شد که به صورت تو در تو و بر حسب طرح ها و نقشه های مهندسی در کنار همدیگر کار کذاشته اند تا فرایند فنی مربوط به مجتمع مذکور اعم از پمپاژ سیال، پالایش سیال و تبدیل سیال به فراورده های مفید و مورد استفاده به نحو احسن به انجام برسد. در خصوص این دسته از واحدهای صنعتی طبیعتاً بنا به دلایلی نظیر ایراد در طراحی یا تصمیم بر انتقال و تغییر مسیر خطوط عملیات هات تپ مورد استفاده قرار می گیرد. موارد متعددی پیش امده است که واحد صنعتی بلافاصله پس از بهره برداری به وجود ایراداتی در فرایند طراحی، نصب و پایپینگ یا راه اندازی بر می خورد. در این صورت به منظور دستیابی به اهداف فنی و متوازن گردن جریان خطوط انتقال سیال اقدامات لازم برای انشعاب گیری انجام می شود. البته بهتر آن است که این نوع عملیات ها پیش از بهره برداری و در زمانی انجام گیرد که خط هنوز فاقد سیال است، اما از آن جا که در برخی موارد پیش از بهره برداری امکان عیب یابی وجود ندارد، طبیعتاً و به ناچار پس از شروع به کار واحد صنعتی و پایش اولیه فرایندها، برنامه ریزان و مهندسان پی به وجود نواقص می برند. در این شرایط استفاده از عملیات انشعاب گرم هات تپ بهترین راه حل برای رفع ایراد است. در این دسته از واحدهای صنعتی عملیات هات تپ در محل سایت و در کنار فرایندهای جاری واحد صنعتی مذکور به انجام می رسد و طبیعتاً تراکم کارها فرایند را با کمی دشواری مواجه خواهد کرد. در این شرایط انجام هماهنگی های مورد نیاز با مهندسین واحد مذکور از الزامات کار هات تپ قلمداد می شود. چه بسا مجری هات تپ زمانی را برای انجام عملیات انشعاب گیری گرم هات تپ انتخاب کند که واحد صنعتی مذکور درگیر در برخی فرایندهای مختل کننده صحت عملیات هات تپ می باشد. ارتباط و هماهنگی مستمر با مهندسین مجتمع صنعتی در این شرایط، از جمله لوازم اصلی کار هات تپ محسوب می شود. در موارد متعدد مجریان و پیمانکاران عملیات هات تپ بدون انجام این گونه هماهنگی ها با مشکلات عدیده ای مواجه شده اند. برای مثال واحدهای فنی و مهندسی ممکن است بمنظور انجام عملیاتی خاص روی خطوط لوله فشار سیال را به صورت مقطعی بالا یا پایین ببرند و در همین زمان نیز مجری هات تپ شروع به عملیات انشعاب گیری کند. در چنین شرایطی تمام پیش بینی ها و برنامه ریزی های مجری انشعاب دچار اشکال خواهد شد چون خط در شرایط حاضر دچار تغییر مختصات فنی شده است.
هات تپ
از سوی دیگر عملیات هات تپ ممکن است در محیط های خارج از سایت ها و واحدهای صنعتی و روی خطوط انتقال بین شهری یا بین استانی انجام گیرد. انجام عملیات هات تپ روی خطوط لوله انتقال نفتی و گازی که وظیفه انتقال جریان از یک استان به استانی دیگر را دارند از این نوع است. یا برای مثال انجام عملیات انشعاب گیری گرم روی خطوط لوله صادراتی نیز از جمله این موارد است. در خصوص این دسته از عملیات ها، فرایند در محل سایت انجام نمی شود بلکه اغلب در نواحی بیابانی و آزاد و فارغ از هر گونه فرایند فنی متداخل در عملیات هات تپ انجام می گیرد. انجام عملیات هات تپ در این شرایط طبیعتاً مزایای خاص خود را خواهد داشت. برای مثال تزاحم فرایندها در این شرایط رخ نخواهد داد و مجری هات تپ قادر خواهد بود با تمرکز و دقت بیشتر عملیات را به انجام برساند. بر خلاف موارد قبلی، در این شرایط اپراتورهای عملیات هات تپ نگران ترددها و عبور مکرر نیروی انسانی و خودورهای حامل نیروی انسانی و شوخت نیستند. یکی از تهدیدها در عملیات های هات تپ داخل مجموعه ها همین موارد پیش بینی ناپذیر و خطراتی است که از جانب آن ها عملیات را تهدید می کنند. برای مثال در فرایند جوشکاری اسپلیت تی روی لوله بروز هر گونه رویدادی که باعث ساطع شدن مواد قابل اشتعال و شیمیایی در محیط انجام جوشکاری شود به صورت بالقوه منبع خطراتی نظیر آتش سوزی و انفجار خواهد بود، اما در شرایطی که عملیات در محلی آزاد و درو از دسترس این گونه فرایندهای متداخل انجام می گیرد طبیعتاً احتمال بروز این گونه رخدادها به حداقل خواهد رسید و پیمانکار عملیات هات تپ قادر خواهد بود دقت و تمرکز بیشتری روی خود عملیات هات تپ داشته باشند. مهم ترین نگرانی پیمانکار هات تپ در این شزرایط می بایست هماهنگی های فنی با کارشناسان و مهندسین دخیل در فرایندهای جاری خط لوله یا مخزن مذکور باشد. اخذ پرمیت انجام کار با قید دقیق زمان و محل انجام عملیات از الزاماتی است که حتی در صورت غفلت کارفرما، مجری هات تپ باید نسبت به آن بیشترین حساسیت را داشته باشد.
نوع سوم از عملیات های هات تپ به لحاظ محیطی انجام کار وجود دارند که عبارت اند از انشعاب گیری در محیط های شهری و اماکنی که ممکن است عابرین و خانوارها در مجاورت آن تردد داشته باشند. معمولاً خطوط انتقال درون شهری به کرات نیازمند انجام عملیات انشعاب گیری گرم می شوند. برای مثال شرکت های توزیع گاز یا شرکت های آب و فاضلای درون شهری از جمله واحدهای صنعتی ارائه خدمات شهری محسوب می شوند که انجام هات تپ روی خطوط لوله تحت مدیریت آن ها اغلب درون شهرها انجام می گیرد. این نوع از عملیات های هات تپ حساسیت های ایمینی بسیار بالاتری را نیاز خواهند داشت. معمولاً خطوط انتقال آب و گاز درون شهری به لحاظ فنی دشواری های کمتری نسبه به سایر شرایط دارند. طبیعتاً خط لوله انتقال گاز درون شهری به لحاظ ابعاد لوله، سایز انشعاب مورد نیاز برای انجام هات تپ، فشار خط لوله و جریان آن و مواردی از این قبیل شرایطی بسیار آسان تر از یک خط لوله انتقال سیال بین شهری خواهد داشت که معمولاً پرفشار و دارای سایز بالا می باشد. از این رو هات تپ گیری در خطوط لوله درون شهری شاخص های فنی آسان تر و ساده تری خواهد داشت، اما از سوی دیگر به همان نسبت سهل بودن مشخصات فنی، مشخصات ایمنی کار بسیار حساس تر خواهد بود. این گونه عملیات ها در محیط های شهری و در اماکنی انجام می شوند که دارای تراکم نیروی انسانی غیر متبحر و فاقد دانش در خصوص عملیات های ویژه خطوط لوله نظیر هات تپ انجام می شوند. اغلب شهروندان و عابران درکی از خطرات بالقوه عملیات هات تپ ندارند و نسبت به الزامات ایمنی آن شناختی ندارند. از سوی دیگر محیط های شهری مملو از ساختمان ها و مراکز خرید و فروش و گذرگاه های عبور و مرور عابرین و خودروها خواهد بود. به همین لحاظ تراکم نیروی انسانی و کسب و کار در این گونه اماکن بسیار بالا خواهد بود و بروز کوچک ترین ایراد در انجام عملیات هات تپ بدون شک تبعات جبران ناپذیری خواهد داشت.
انشعاب گرم
هات تپ روی خطوط لوله انتقال
خطوط لوله انتقال به جهت دامنه کاری گسترده و جایگزین ناپذیری مستلزم رصد و پایش مستمر از سوی متولیان واحدهای صنعتی مربوطه میباشند. از سیوی دیگر ضریب اهمیت بالای این خطوط لوله توجه ویژه را می طلبد. در صورت بروز کوچک ترین ایراد در این گونه خطوط بخش های زیادی متضرر خواهند شد. می توان تصور کرد که در صورت قطعی سیال یک خط انتقال لوله بین شهری اموررات جاری یک شهر می تواند چه آسیب های متحمل شود. کلیه فرایندهای صنعتی و خدماتی تابعی هستند از فرایند انتقال سوخت. سیالات چه نفت، چه گاز و چه فراورده های نفتی و گازی و پتروشیمی، و حتی آب و … نقش شریان های حیاتی زندگی صنعتی و روزمره مردم را بازی می کنند و به این دلیل بروز آسیب در انتقال جریان سیال بر حیات جاری مردم تأثیر مستقیم خواهد گذاشت. مجریان عملیات هات تپ نیز باید نسبت به این مسئله حیاتی توجه ویژه داشته باشند، چرا که در صورت بروز ایراد در عملیات هات تپ تصمیم گیران وادار خواهند شد ولو برای مدت زمان کوتاه جریان سیال خط را متوقف کنند و به این ترتیب آسیب هایی کلان متوجه مصرف کنندگان وارد خواهد شد. در مورد خطوط لوله انتقال صادارتی وضعیت به مراتب حساس تر خواهد بود، چرا که در این مورد بر حسب قراردادها و توافقات لازم الاجرای بین المللی واحدهای صنعتی ملزم به تحویل به موقع سوخت به مشتریان خارجی می باشند و در صورت بروز وقفه قطعاً عوارض ملی خواهد داشت و عواقب آن بر سونوشت اقتصادی کشور تأثیرگذار خواهد بود. نکته حائز اهمیت این جاست که این گونه خطوط جایگزین پذیر نیستند یعنی هیچ خط لوله انتقالی دارای جایگزین و آلترناتیوی که بتواند در مواقع اضطراری عدم کارکرد آن را جبران کند وجود ندارد. بنابراین آسیب دیدن یک خط لوله انتقال بین شهری یا بین المللی تبعاتی سنگین به همراه خواهد داشت. مجریان هات تپ خطوط لوله می بایست دارای تجربه بسیار بالا جهت پذیرش این گونه عملیات ها باشند.
هات تپ
علاوه بر متغیرهای محیطی فوق، معمولاً عملیات هات تپ روی خطوط لوله انتقال حساسیت های فنی خاص خود را نیز خواهد داشت. معمولاٌ این گونه خطوط دارای خط لوله اصلی با سایزهای بزرگ بوده و در اغلب موارد این خطوط پرفشار هستند چرا که منبع تغذیه طیف گسترده ای از خدمات و صنایع را شامل می شوند و از این رو هات تپ گیری روی این خطوط دشوار خواهد بود. چرا که معمولاً عملیات های انشعاب گیری نیز در سایزهای بزرگ انجام می گیرد و تجربه ثابت کرده است که اغلب انشعاب های مورد نیاز در این گونه خطوط دارای سایزهای بزرگ و دارای نسبت نزدیک با سایز لوله اصلی خواهند بود. این امر در کنار حساسیت های محیطی، بر ضریب ریسک پذیری عملیات هات تپ روی خطوط لوله انتقال بین شهری و بین المللی می افزاید و تصمیم گیران در انتخاب مجری عملیات هات تپ باید بیشترین احتیاطات را مبذول کنند. مجری این قسم از عملیات های انشعاب گرم حتما می بایست تجربه انجام این گونه عملیات ها را داشته باشد. در غیر این صورت بدون شک عملیات با ضریب ریسک بسیار بالا به انجام خواهد رسید که این امر برای برنامه ریزان تبعات سنگینی خواهد داشت.